Στάνφορντ: Οι Θεραπευτικές ιδιότητες της μουσικής
Kiriaki Sevasti – Kunda Quantum Συντάκτης Κυριακή Σεβαστή 22/07/22
Η μουσική μπορεί να αλλάξει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Μπορεί να θεραπεύσει μια σειρά από νευρολογικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και της κατάθλιψης. Αυτό είναι το συμπέρασμα των επιστημόνων που συγκεντρώθηκαν στο Κέντρο Έρευνας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στη Μουσική και στην Ακουστική.
Οι μουσικοί και οι μυστικιστές έχουν από καιρό αναγνωρίσει τη δύναμη της μουσικής. Σε πολλούς πολιτισμούς στον κόσμο συναντάμε το τελετουργικό τύμπανο, αλλά και τη ρυθμική (μουσική) προσευχή, καθώς χρησιμοποιούνται για να προκαλέσουν καταστάσεις έκστασης σε θρησκευτικές τελετές.
Η επίπτωση της μουσικής στον ύπνο και στον διαλογισμό
Οι επιστήμονες ερευνούν με περισσότερο ενδιαφέρον τις επιπτώσεις της μουσικής στον ύπνο, στον διαλογισμό και στην ύπνωση. Ένας μικρός, αλλά αυξανόμενος όγκος επιστημονικών στοιχείων υποδηλώνει ότι η μουσική και άλλα ρυθμικά ερεθίσματα μπορούν να αλλάξουν τις ψυχικές καταστάσεις. Μπορούν με προβλέψιμους τρόπους να θεραπεύσουν κατεστραμμένα μέρη του εγκεφάλου.
Ο Gabe Turow διοργανωτής του Συνεδρίου «Εγκεφαλική Ενσωμάτωση σε Εξωτερικά Ρυθμικά Ερεθίσματα: Διεπιστημονική Έρευνα και Κλινικές Προοπτικές», αναφέρει σχετικά:
«Από το κίνημα της αντικουλτούρας της δεκαετίας του 1960, οι επιστήμονες απέφευγαν να διερευνήσουν τις σχεδόν μυστικιστικές επιπτώσεις του μουσικού ρυθμού. Πιστεύω ότι αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες λέξεις για να μιλήσουμε και να κατανοήσουμε την ανθρώπινη μουσική εμπειρία.
Οι συσκευές που ονομάζονται ηλεκτροεγκεφαλογράφοι (EEG) μετρούν τις ηλεκτρικές ώσεις στον εγκέφαλο. Αν και οι μετρήσεις αυτές δεν μπορούν να διακρίνουν με σαφήνεια τα χωρικά μοτίβα, επιλύουν τις κυρίαρχες συχνότητες της δραστηριότητας των εγκεφαλικών κυμάτων που σχετίζονται με τις συνειδητές καταστάσεις συμπεριλαμβανομένης της συγκέντρωσης, του άγχους και του ύπνου. Υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός νευροεπιστημόνων που υποστηρίζουν τη θεωρία ότι εάν υπάρχει φυσική συσχέτιση συνειδητής εμπειρίας, πρέπει να συμβαίνει στα εγκεφαλικά κύματα. Φαίνεται ότι είναι το μόνο πράγμα στο κεφάλι που αλλάζει αρκετά γρήγορα, για να εξηγήσει σε πραγματικό χρόνο, τις αλλαγές στη συνείδηση».
Η έρευνα έδειξε ότι η μουσική ενεργοποιεί τον εγκέφαλο
Η μουσική με δυνατό ρυθμό ενεργοποιεί – διεγείρει τον εγκέφαλο και τελικά κάνει τα εγκεφαλικά κύματα να αντηχούν έγκαιρα με τον ρυθμό. Οι αργοί παλμοί ενθαρρύνουν τα αργά εγκεφαλικά κύματα που σχετίζονται με υπνωτικές ή διαλογιστικές καταστάσεις. Οι ταχύτεροι παλμοί μπορεί να ενθαρρύνουν την εγρήγορση και τη συγκεντρωμένη σκέψη.
Μελέτες για τους ρυθμούς στον εγκέφαλο έχουν δείξει ότι ένας συνδυασμός ρυθμικού φωτός και διέγερσης ήχου έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στη συχνότητα των εγκεφαλικών κυμάτων. Αν και ο ήχος από μόνος του μπορεί να αλλάξει την εγκεφαλική δραστηριότητα. Αυτό βοηθά στην εξήγηση της σημασίας του ρυθμικού ήχου στις θρησκευτικές τελετές.
Ο συμμετέχων στο Συνέδριο Patrick Suppes είπε: «Είναι πολύ εύκολο να ξεχάσουμε πόσο θεμελιώδης είναι ο ρυθμός σε τόσα πολλά πράγματα και πόσο σημαντικός μπορεί να είναι ο μουσικός ρυθμός». Ο Suppes είναι ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας Lucie Stern στο Στάνφορντ, ο οποίος μελετά τα εγκεφαλικά κύματα και τη γλωσσική γνώση.
Πρόοδος στη συγκέντρωση και στην απόδοση των παιδιών
Ο Harold Russell, κλινικός ψυχολόγος και επίκουρος ερευνητής καθηγητής στο Ιατρικό Παράρτημα του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Galveston, στο Τμήμα Gerontology and Health Promotion, χρησιμοποίησε ρυθμική διέγερση φωτός και ήχου για τη θεραπεία του ADD (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής) σε αγόρια δημοτικού και γυμνασίου. Οι μελέτες του διαπίστωσαν ότι τα ρυθμικά ερεθίσματα που επιτάχυναν τα εγκεφαλικά κύματα στα άτομα αύξησαν τη συγκέντρωση με τρόπους παρόμοιους με τα φάρμακα ADD, όπως το Ritalin και το Adderall. Μετά από μια σειρά 20 λεπτών συνεδριών θεραπείας που χορηγήθηκαν για αρκετούς μήνες, τα παιδιά σημείωσαν πρόοδο στη συγκέντρωση και στην απόδοσή τους στα τεστ IQ. Επίσης, είχαν αξιοσημείωτη μείωση στα προβλήματα συμπεριφοράς σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
«Για τους περισσότερους από εμάς, ο εγκέφαλος είναι κλειδωμένος σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο λειτουργίας», είπε ο Harold Russell. «Εάν τελικά επιταχύνουμε ή επιβραδύνουμε τη δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυμάτων, τότε γίνεται πολύ πιο εύκολο για τον εγκέφαλο να μετατοπίσει την ταχύτητά του ανάλογα με τις ανάγκες».
Η μελέτη του Russell χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ και περιελάμβανε 40 πειραματικά θέματα. Ελπίζει να κερδίσει την έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων για να χρησιμοποιήσει τη συσκευή συμπαρασύροντας εγκεφαλικά κύματα ως θεραπεία για την ADD (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής). Η συσκευή χρησιμοποιεί ένα ηλεκτροεγκεφαλογράφημα για την ανάγνωση των εγκεφαλικών κυμάτων. Και στη συνέχεια παρουσιάζει ρυθμικά ερεθίσματα φωτός και ήχου μέσω ειδικών γυαλιών και ακουστικών σε ελαφρώς υψηλότερη συχνότητα από τον φυσικό ρυθμό του εγκεφάλου.
Βελτίωση των επιδόσεων των φοιτητών
Ο Thomas Budzynski, συνεργάτης καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, διεξήγαγε παρόμοια πειράματα με μια μικρή ομάδα φοιτητών κολεγίου που δεν είχαν καλές επιδόσεις στο Πανεπιστήμιο Western Washington. Διαπίστωσε ότι η ρυθμική θεραπεία φωτός και ήχου βοήθησε τους φοιτητές να επιτύχουν σημαντική βελτίωση στους βαθμούς τους.
Βελτίωση των γνωστικών λειτουργών των ηλικιωμένων
Ο Budzynski διαπίστωσε επίσης ότι η ρυθμική θεραπεία θα μπορούσε να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία σε ορισμένους ηλικιωμένους αυξάνοντας τη ροή του αίματος σε όλο τον εγκέφαλο. «Ο εγκέφαλος τείνει να αυλακώνεται σε νέα ερεθίσματα», εξήγησε ο Budzynski. «Όταν εφαρμόζεται ένα νέο ερέθισμα στον εγκέφαλο, ο εγκέφαλος φωτίζεται και η εγκεφαλική ροή αίματος αυξάνεται». Για να διατηρήσει την υψηλή ροή αίματος, ο Budzynski χρησιμοποίησε μια τυχαία εναλλαγή ρυθμικών φώτων και ήχων, για να διεγείρει τον εγκέφαλο των ηλικιωμένων.
Το αποτέλεσμα: Πολλοί από τους ηλικιωμένους βελτίωσαν την απόδοση σε μια σειρά γνωστικών τεστ.
Ανέκδοτα στοιχεία δείχνουν ότι αυτή η αυξημένη ροή αίματος θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τα θύματα της εγκεφαλικής βλάβης να ανακτήσουν τη γνωστική λειτουργία. Ο Harold Russell, χρησιμοποίησε εγκεφαλικά κύματα για να βοηθήσει τη σύζυγό του να αναρρώσει από ένα σοβαρό εγκεφαλικό. Η σύζυγός του είπε: «Harold η ομίχλη έφυγε».
Οι νευροεπιστήμονες προειδοποιούν ότι υπάρχουν ακόμη πολλά να μάθουμε. “Ενώ αυτά τα πράγματα είναι ενδιαφέροντα, δεν έχουμε επεξεργαστεί τις αντιληπτικές οδούς στον εγκέφαλο για την επεξεργασία της ακοής όπως και για την οπτική και αισθητηριακή αντίληψη”, δήλωσε ο David Spiegel, καθηγητής Ιατρικής Jack, Samuel και Lulu Willson στο Στάνφορντ. «Το να καταλάβουμε αυτό το συμπαρασυρμό περιπλέκεται από το γεγονός ότι πρέπει να μάθουμε περισσότερα γενικά για το πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τα ακουστικά ερεθίσματα».
Η περισσότερη μουσική συνδυάζει πολλές διαφορετικές συχνότητες που προκαλούν ένα σύνθετο σύνολο αντιδράσεων στον εγκέφαλο. Αλλά οι ερευνητές λένε ότι συγκεκριμένα μουσικά κομμάτια θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη συγκέντρωση ή και να προάγουν τη χαλάρωση.
Ο καθένας έχει πρόσβαση στη μουσικοθεραπεία
«Αν μπορούμε να πάρουμε κάποια αξιόπιστα στοιχεία από τους νευροεπιστήμονες ότι η μουσικοθεραπεία λειτουργεί, η μουσική είναι φθηνή και σχεδόν ο καθένας μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτήν», είπε ο Russell.
Η έρευνα μπορεί να είναι ακόμη στα σπάργανα, αλλά οι υποστηρικτές της ελπίζουν ότι μπορεί να αποδειχθεί ένας φθηνός, ασφαλής και αποτελεσματικός τρόπος για τη θεραπεία μιας ποικιλίας νευρολογικών διαταραχών. Από την κατάθλιψη έως την ADD (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής) και μάλιστα ανεκτίμητη για την αποκατάσταση της εγκεφαλικής βλάβης.
«Μπορεί να έχουμε μία από τις πιο ευρέως διαθέσιμες και οικονομικά αποδοτικές θεραπευτικές μεθόδους που υπήρξαν ποτέ», είπε ο Turow. «Θα μπορούσε να είναι σαν να παίρνετε ένα χάπι. Εάν συστηματικά γίνεται ακρόαση μουσικής φαίνεται ότι μπορεί να αλλάξει τη λειτουργία του εγκεφάλου στον ίδιο βαθμό με τη φαρμακευτική αγωγή, σε πολλές περιπτώσεις».
Ο Jonathan Berger, πρόεδρος του Τμήματος Μουσικής του Στάνφορντ, δήλωσε ενθουσιασμένος με την ελεύθερη ροή ιδεών στο Συνέδριο. «Δεν υπήρχε αμφιβολία μέχρι το τέλος της ημέρας ότι αυτή η συνάντηση θα γίνει τακτική εκδήλωση στο Στάνφορντ», είπε. «Είμαι αρκετά σίγουρος ότι αυτό θα οδηγήσει σε ένα νέο ερευνητικό εργαστήριο εδώ». Ο Berger, σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα βιβλίο βασισμένο στην έρευνα που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο.
Άρθρο της Emily Saarman: ασκούμενη στη συγγραφή επιστημών στο Stanford News Service.
Πηγή: https://news.stanford.edu/news/2006/may31/brainwave-053106.html
Να σημειωθεί ότι η μετάφραση από τα Αγγλικά στα Ελληνικά, έχει γίνει με κάποιες παραλλαγές και με προσαρμογή των φράσεων, για την εξυπηρέτηση των εκφραστικών αναγκών.
Η σημασία των Θετικών Δηλώσεων – Mantras
Mantras Οι θεραπευτικοί ήχοι που βελτιώνουν τη ζωή μας
Aum – Om Ο αρχέγονος ήχος του σύμπαντος ॐ
